Yazılı Kurallar-Anayasalarımız

1- 1921 Anayasasının Kabulü (Teşkilat-I Esasiye) 

— Yeni Türk devletinin ilk anayasası olan Teşkilat-ı Esasiye 20 Ocak 1921 tarihinde TBMM’de kabul edilmiştir. Bu anayasa kısa ve öz olarak hazırlanmıştır. Çünkü bu dönemde Kurtuluş Savaşı devam ediyordu. Bu anayasa daha çok TBMM’nin Anadolu’daki etkinliğini sağlamak amacıyla hazırlanmıştır.

— 1921 Anayasası’nda “Egemenlik kayıtsız ve şartsız milletindir.” Maddesi ile ilk defa millet devlet yönetiminde yasal olarak söz ve karar sahibi olmuştur. TBMM’nin üstünde bir güç olmadığını vurgulamıştır.

—1921 Anayasası’na göre Güçler Birliği ilkesi kabul edilmiştir. Buna göre kanun yapma, yürütme yetkisi ve yargı milletin tek temsilcisi olan TBMM’ye verilmiştir. Bu madde Kurtuluş Savaşı yıllarında daha çabuk karar alabilmek için uygulanmıştır.

—1921 Anayasasında devletin şekliyle ilgili bir hüküm yoktur. Millî egemenlik anlayışının doğal sonucu olan cumhuriyet adının konması sonraya bırakılmıştır.

— Seçimlerin 4 yılda bir yapılması hükme bağlanmıştır.

— 29 Ekim 1923’de Cumhuriyet ilân edilince 1921 Anayasası’na “Türkiye devleti bir Cumhuriyettir” maddesi eklenmiştir.

2- 1924 Anayasası

Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasından sonra hazırlanmıştır. 1924 Anayasası’nda ulusal hâkimiyet, TBMM’nin üstünlüğü, tek meclis ve “Güçler birliği ilkesi”, Cumhurbaşkanı’nın ve milletvekillerinin TBMM’den ve 4 yıl için seçilebileceği, üst üste aynı kişinin Cumhurbaşkanı seçilebileceği, yargı hakkının bağımsız mahkemelerde olduğu, Cumhuriyet rejiminin değişmezliği ve Danıştay’ın kurulması, seçme ve seçilme hakkının yalnız erkeklere tanınması gibi maddeler vardı. “devletin dini İslam, dili Türkçe ve başkenti Ankara’dır” maddesi yer almıştır. Devletin dininin belirtilmesi bu anayasanın laik olmadığını gösterir.

1924 Anayasası’nda da 1960 yılına kadar düzenlemeler olmuştur.

1924 Anayasası’nda Yapılan Değişiklikler

  1. 1928 yılında “devletin dini İslam’dır” maddesi çıkarıldı.
  2. 5 Aralık 1934 yılında kadınlara seçme-seçilme hakkı tanındı.
  3. 5 Şubat 1937 yılında CHP’nin “altı oku” Anayasaya alındı.
  4. Çiftçilerin topraklandırılması ve ormanların devletleştirilmesine ilişkin hükümler yer aldı.

3- 1961 Anayasası

1. Temel insan hak ve özgürlüklerine en fazla yer veren anayasamızdır. Bu nedenle en özgürlükçü anayasamızdır.

2. Yasama, yürütme ve yargı organları (güçleri) birbirinden tamamen ayrılmıştır. Böylece "Güçler Ayrılığı" kesinleşmiştir.

3. Devletin "sosyal devlet" özelliği öne çıkartılmıştır.

4.İki meclis vardır.asama yetkisi Millet Meclisi ve Cumhuriyet Senatosu olarak iki meclis arasında bölüşülmüştür. Parlamenter sistem uygulanmıştır.


4- 1982 Anayasası 

1. Bugün kullandığımız ve geçerli olan anayasamızdır.

2. 1961 Anayasası'nın getirmiş olduğu özgürlüklerde kısıtlamaya gitmiştir.     

3. İnsanların demokrasi bilinci geliştikçe, toplumsal ihtiyaçlara göre günümüze kadar birçok değişiklikler yapılmıştır. 1982'de kısıtlanan hak ve özgürlüklerin kapsamı giderek genişletilmiştir.

[blocknumber type="circle" text="not" color="#FFF" background="#f16a10"]Anayasa değişikliği konusunda 16 nisan 2017 tarihinde referandum yapılacak[/blocknumber]

Yorum bölümü sadece üyelerimize açıktır...

Top