Sakarya Meydan Savaşı ve Sonrası

Sakarya Meydan Savaşı (23 Ağustos–12 Eylül 1921)

Sebepleri: Yunanlıların Türk ordusunu yok edip Ankara’yı ele geçirmek istemeleri

Sonuçları

v  Türk ordularının 1683 yılındaki II. Viyana yenilgisinden beri süregelen geri çekilişi sona erdi.

v  Türk ordusunun son savunma savaşı oldu.

v  Türk orduları saldırı gücüne ulaştı.

v  Yunan ordularının saldırı gücü kırıldı, savunma yapmak zorunda bırakıldı.

v  İtilaf Devletleri TBMM’ye ateşkes ve yeni barış önerileri sundu.

v  Fransa ve İtalya işgal bölgelerinden çekildi.

v  M. Kemal’e “mareşallik” rütbesi ve “gazilik” unvanı verildi.

v  Kafkas Cumhuriyetleri ile Kars Antlaşması, Fransa ile Ankara Antlaşması yapıldı.

 

 

Sakarya Meydan Savaşı’nı Takip Eden Siyasi Olaylar

Kars Antlaşması (13 Ekim 1921): 

TBMM Hükümeti ile Sovyet Rusya’ya bağlı Kafkas Cumhuriyetleri (Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan) arasında imzalandı. Antlaşmaya göre;

  1. Doğu sınırımız kesin olarak çizildi.
  2. Moskova Antlaşması Kafkas Cumhuriyetleri tarafından da benimsendi.
  3. Ardahan Türkiye’ye bırakıldı.
  4. Batum’un Gürcistan’da kalması kesinleşti (Misak-ı Milli’den ilk taviz).

NOT: 13 Ekim 1921’de Ermenistan, Azerbaycan ve Gürcistan ile, 2 Ocak 1922’de Ukrayna ile dostluk antlaşmaları imzalandı.

Ankara Antlaşması (20 Ekim 1921)

TBMM Hükümeti ile Fransa arasında imzalandı (Fransa, Güneydoğu Anadolu’da Türk direnişiyle karşılaşmış, insan ve prestij kaybına uğramış, daha fazla zarar görmeden Anadolu’dan çekilmek istemiş, I. ve II. İnönü Savaşları’ndan sonra Türk Hükümeti’nin başarılı olacağını biliyordu, Sakarya Savaşı’yla bu görüşleri pekişmiş, Ankara ile ilk anlaşan olup bazı avantajlar elde etmek istemiş).

Bu antlaşma ile;

  1. Türk-Fransız savaşı hukuki olarak sona erdirilmiş.
  2. Fransa işgal ettiği topraklardan İskenderun ve Antakya (Hatay) hariç çekilecek.
  3. Türkiye-Suriye sınırı Hatay dışında bugünkü durumunu almıştır.
  4. İskenderun ve Antakya’da özel bir yönetim kurulacak. Bölgede yaşayan Türklere geniş haklar verilecek. Hatay’da Türkçe resmi dil olarak kalacak, Türk parası geçerli olacak.
  5. Fransa Suriye’den çekilirse Hatay halkının kendi geleceğini kendisinin belirlemesi için halk oylamasına gidilmesine karar verildi.
  6. Caber Kalesi Türk bayrağı altında Türkiye’nin mülkü sayılacak.

NOT: Günümüzde Suriye sınırları içindeki Caber Kalesi, Türk sınırları dışında Türk bayrağının dalgalandığı, Türk toprağı sayılan tek topraktır.

Önemi:

  1. Hatay dışında Suriye sınırı çizildi.
  2. İtilaf cephesi parçalandı, İngiltere yalnız kaldı.
  3. Fransa TBMM Hükümetini ve Misak-ı Milli’yi tanıdı.
  4. Güney cephesindeki birlikler Batı’ya kaydırıldı.
  5. Hatay ve İskenderun özel bir statüye sahip olsa da (şimdilik kaydıyla) Misak-ı Milli’nin dışında kaldı.

NOT: Misak-ı Milli’yi ve yeni Türk devletini tanıyan ilk İtilaf Devleti Fransa’dır.

Yorum bölümü sadece üyelerimize açıktır...

Yorumlar   

# 27gamze 25-04-2014 17:54
süperdi, teşekkürler
Yöneticiye raporla
Top