Abdülmecid Dönemi
ABDÜLMECİD DÖNEMİ: (1839-1861)
LONDRA KONFERANSI (1840) (Mısırla ilgili)
Katılan Devletler: ingiltere,Avusturya,Prusya,Rusya ve Osmanlı Devleti
Maddeleri:
1)Mısır Valiliği,babadan oğula geçmek üzere Mehmet Ali Pasa'ya verilecek, fakat hukuki yönden Osmanlı'ya bağlı kalacak.
2)Mısırda vergiler padisah adına toplanacak, dörtte biri istanbul'a gönderilecek.
3)-Suriye,Adana ve Girit Osmanlı'ya geri verilecek.
NOT: Bu anlasmayla Mısır iç islerinde serbest, dıs islerinde Osmanlı'ya bağlı imtiyazlı bir eyalet haline geldi.
LONDRA KONFERANSI (1841) (Boğazlarla ilgili):
Hünkar antlasmasının süresi bitince Londra'da bir konferans toplandı. Toplantıya ingiltere, Rusya,Fransa, Avusturya, Prusya ve Osmanlı Devleti katıldılar. Londrada imzalanan boğazlar sözlesmesine göre;
Boğazlar Osmanlı Devleti'nin olacak,ancak Osmanlı barıs halindeyken boğazlar bütün savas gemilerine kapatılacaktı.
ÖNEMi:
1)Bu sözlesme ile boğazlar,devletlerarası bir statü kazandı.
2)Osmanlının boğazlar üerindeki hükümranlık haklarına kısıtlama getirilmistir.
3)Rusya boğazlar üzerindeki üstünlüğünü kaybederken, Fransa ve ingiltere Akdenizdeki güvenliklerini artırmıslardır.
TANZİMAT FERMANI (3 Kasım 1839)
Padisah: Abdülmecid
Sadrazam: Mustafa Reşid Pasa
Tanzimat Fermanının ilan Sebepleri:
1)Avrupalı Devletlerin iç islerimie karısmasına engel olmak.
2)Mısır ve Boğazlar konusunda Avrupalı Devletlerin desteğini kazanmak.
3)Devleti ve toplumu demokratik bir yapıya kavusturma isteği Bu nedenlerden dolayı 3 Kasım 1839 da Tanzimat Fermanı (Gülhane Hattı Hümayunu) ilan edildi.
NOT: Tanzimat Fermanının ilanıyla Osmanlı tarihinde yeni bir dönem açılmıs(Tanzimat Devri) ve bu devir
1876'ya kadar devam etmistir.
Tanzimat Fermanında yer alan konular:
1)Azınlıkların, can, mal ve namus güvenliği sağlanacak.
2)Vergi sistemi yeniden düzenlenerek, herkesten gelirine göre vergi alınacak.
3)Askerlik OCAK görevinden, VATAN görevi haline getirilecek. Azınlıklarda askere alınacak.
4)Kanunların her gücün üstünde olduğu kabul edilecek.
Tanzimat Fermanının Özellikleri:
1)-En önemli özelliği padisahın yetkilerini sınırlandırması ve kanunların her gücün üstünde olduğunun ifade edilmesidir.
2)Tanzimat Fermanı ANAYASACILIĞA ve DEMOKRASiYE(hukuk devletine, yani hukukun üstünlüğü esasına
dayanan devlet anlayısına)geçisin (BATILILASMANIN) ilk asamasıdır.
3)Bu fermanın hazırlanmasında halkın bir rolü ve baskısı yoktur. Padisah Abdülmecit, Mustafa Resid Pasanın telkiniyle Mısır meselesinde Avrupa devletlerinin desteğini kazanmak için bu fermanı ilan etmistir.
KIRIM SAVAŞI (1853 -1856) SEBEPLERİ:
1)Rusyanın Osmanlı Devleti üzerindeki emelleri. (Rusya Osmanlıyı HASTA ADAM olarak nitelendiriyor ve
ölmeden topraklarının paylasılmasını istiyordu. ingiltere Osmanlının toprak bütünlüğünden yana olduğunu belirterek bu isteği reddedince Rusya tek basına hareket etti.)
2)Kutsal Yerler Meselesi:Rusya istanbul'a bir elçi göndererek Ortodoks kilisesinin kutsal yerlerle ilgili isteklerinin onaylanmasını istemis,Osmanlı bu isteği reddetmisti.
3)Rusya'nın 1848 ihtilallerinin Avrupa'da meydana getirdiği karısıklıklardan yararlanmak istemesi. (Avusturya'ya karsı bağımsızlık savası veren Macarlar Avusturya ve Rusya birlikleri tarafından yenilmisti. Rusya Osmanlıya sığınan bu Macarların iadesini istemisti.) Bu sebeplerden dolayı savas Osmanlı Devleti ile Rusya arasında 1853'de basladı. Osmanlı donanması SiNOP'ta Ruslar tarafından yakıldı. 1854'te ingiltere ve Fransa Osmanlı Devleti'nin yanında yer aldı. Sivastopol kalesi kusatılarak alındı. Yenilen Rusya ile PARiS
ANTLASMASI imzalandı.(1856)
NOT: Kırım Savasında ingiltere, Fransa,Sardunya ve Piyomento Osmanlı Devletinin yanında savasa girdi. Avusturya ise Eflak-Boğdan'ı isgal ederek destek verdi.
NOT: Osmanlı Devleti ilk dıs borcu Kırım savası sırasında ingiltere'den aldı.(1854)
NOT: Osmanlı Devleti Paris anlasması sırasında Avrupalı devletlerin tam desteğini kazanmak için azınlıklara genis haklar tanıyan ISLAHAT FERMANINI ilan etti.
PARİS ANTLAŞMASI (1856):
Katılan devletler:Osmanlı,Rusya,ingiltere, Fransa, Piemento, Sardunya, Avusturya ve Prusya.
MADDELERi:
1)Osmanlı Devleti bir Avrupa Devleti sayılacak ve toprakları Avrupa Devletlerinin koruyuculuğu altında kalacak.
AÇIKLAMA :Bu madde Osmanlının egemenlik haklarına gölge düsürmesine rağmen, bir süre Rus tehlikesini ortadan kaldırmıstır.
2)Boğazlar konusunda 1841 boğazlar sözlesmesi geçerli olacak.
3)Rusya ve Osmanlı Devleti Karadenizde savas gemisi ve tersane bulundurmayacak.
AÇIKLAMA:Kırım Savasına katılan ingiltere'nin en büyük kazancı Rusya'nın Karadeniz'deki tersane ve gemilerinin kaldırılmasıdır. Böylece Akdeniz'i tehdit edebilecek Rusyanın etkinliğini kırmıs,çıkarlarının devamını sağlamıstır.
AÇIKLAMA:Kırım Savasından sonra Rusya sıcak denizlere inmek için baska bir yol arayarak Balkanlarda PANSLAViZM politikasına ağırlık vermistir.
AÇIKLAMA:Osmanlı Devleti Savası kazanmasına rağmen anlasmanın Karadenizle ilgili maddesi ve Islahat yapma zorunluluğu anlasmanın olumsuz yönleridir.
KIRIM SAVAŞININ ÖNEMİ:
1)Avrupalılar ilk defa Kırım savasında Osmanlı Devletine tam destek verdiler.
2)Osmanlı Devleti ilk defa dıs borç aldı.
3)Osmanlı Donanması 4. kez Sinopta yakıldı. (inebahtı,Çesme,Navarin ve Sinop)
4)Osmanlı Devleti Islahat Fermanını yayınladı.
ISLAHAT FERMANI (1856)
Dıs Gelisme: Kırım Savası Padisah: Abdülmecid Paris anlasması görüsmeleri sürerken Islahat Fermanı ilan edilmisti.(1856) Bu Fermanla ilgili bir madde Paris Anlasmasında da yer aldı.
AÇIKLAMA: Islahat Fermanı kaynağını ve ortaya çıkıs nedenini yabancı devletlerden almaktadır. Bu
Fermanın esasları Fransa'nın ısrarı ile Avusturya,ingiltere ve Fransa tarafından belirlenmistir. Osmanlı Devleti Paris antlasması sartlarını lehine çevirmek için bu fermanı ilan etmistir.
ISLAHAT FERMANININ SEBEPLERİ:
1)Din ve mezhep hürriyeti sağlanarak azınlıklara okul,kilise ve hastane açma hakkı verilecek.
2)Azınlık ve yabancılara küçük düsürücü sözler söylenmeyecek
3)Azınlıklar da bütün devlet memurluklarına girebilecek.
4)Askerlik isleri yeniden düzenlenecek,azınlıklardan askerlik için bedel kabul edilecek.
5)Vergi sistemi yeniden düzenlenecek. iltizam usulü kaldırılacak.
6)Mahkemelerde herkes inancına göre yemin edecek, karma mahkemeler kurulacak.
AÇIKLAMA: Islahat Fermanı müslümanlar ile hırıstiyanlar arasında esitlik sağlamayı amaçlayan bir belgedir.
LONDRA KONFERANSI (1840) (Mısırla ilgili)
Katılan Devletler: ingiltere,Avusturya,Prusya,Rusya ve Osmanlı Devleti
Maddeleri:
1)Mısır Valiliği,babadan oğula geçmek üzere Mehmet Ali Pasa'ya verilecek, fakat hukuki yönden Osmanlı'ya bağlı kalacak.
2)Mısırda vergiler padisah adına toplanacak, dörtte biri istanbul'a gönderilecek.
3)-Suriye,Adana ve Girit Osmanlı'ya geri verilecek.
NOT: Bu anlasmayla Mısır iç islerinde serbest, dıs islerinde Osmanlı'ya bağlı imtiyazlı bir eyalet haline geldi.
LONDRA KONFERANSI (1841) (Boğazlarla ilgili):
Hünkar antlasmasının süresi bitince Londra'da bir konferans toplandı. Toplantıya ingiltere, Rusya,Fransa, Avusturya, Prusya ve Osmanlı Devleti katıldılar. Londrada imzalanan boğazlar sözlesmesine göre;
Boğazlar Osmanlı Devleti'nin olacak,ancak Osmanlı barıs halindeyken boğazlar bütün savas gemilerine kapatılacaktı.
ÖNEMi:
1)Bu sözlesme ile boğazlar,devletlerarası bir statü kazandı.
2)Osmanlının boğazlar üerindeki hükümranlık haklarına kısıtlama getirilmistir.
3)Rusya boğazlar üzerindeki üstünlüğünü kaybederken, Fransa ve ingiltere Akdenizdeki güvenliklerini artırmıslardır.
TANZİMAT FERMANI (3 Kasım 1839)
Padisah: Abdülmecid
Sadrazam: Mustafa Reşid Pasa
Tanzimat Fermanının ilan Sebepleri:
1)Avrupalı Devletlerin iç islerimie karısmasına engel olmak.
2)Mısır ve Boğazlar konusunda Avrupalı Devletlerin desteğini kazanmak.
3)Devleti ve toplumu demokratik bir yapıya kavusturma isteği Bu nedenlerden dolayı 3 Kasım 1839 da Tanzimat Fermanı (Gülhane Hattı Hümayunu) ilan edildi.
NOT: Tanzimat Fermanının ilanıyla Osmanlı tarihinde yeni bir dönem açılmıs(Tanzimat Devri) ve bu devir
1876'ya kadar devam etmistir.
Tanzimat Fermanında yer alan konular:
1)Azınlıkların, can, mal ve namus güvenliği sağlanacak.
2)Vergi sistemi yeniden düzenlenerek, herkesten gelirine göre vergi alınacak.
3)Askerlik OCAK görevinden, VATAN görevi haline getirilecek. Azınlıklarda askere alınacak.
4)Kanunların her gücün üstünde olduğu kabul edilecek.
Tanzimat Fermanının Özellikleri:
1)-En önemli özelliği padisahın yetkilerini sınırlandırması ve kanunların her gücün üstünde olduğunun ifade edilmesidir.
2)Tanzimat Fermanı ANAYASACILIĞA ve DEMOKRASiYE(hukuk devletine, yani hukukun üstünlüğü esasına
dayanan devlet anlayısına)geçisin (BATILILASMANIN) ilk asamasıdır.
3)Bu fermanın hazırlanmasında halkın bir rolü ve baskısı yoktur. Padisah Abdülmecit, Mustafa Resid Pasanın telkiniyle Mısır meselesinde Avrupa devletlerinin desteğini kazanmak için bu fermanı ilan etmistir.
KIRIM SAVAŞI (1853 -1856) SEBEPLERİ:
1)Rusyanın Osmanlı Devleti üzerindeki emelleri. (Rusya Osmanlıyı HASTA ADAM olarak nitelendiriyor ve
ölmeden topraklarının paylasılmasını istiyordu. ingiltere Osmanlının toprak bütünlüğünden yana olduğunu belirterek bu isteği reddedince Rusya tek basına hareket etti.)
2)Kutsal Yerler Meselesi:Rusya istanbul'a bir elçi göndererek Ortodoks kilisesinin kutsal yerlerle ilgili isteklerinin onaylanmasını istemis,Osmanlı bu isteği reddetmisti.
3)Rusya'nın 1848 ihtilallerinin Avrupa'da meydana getirdiği karısıklıklardan yararlanmak istemesi. (Avusturya'ya karsı bağımsızlık savası veren Macarlar Avusturya ve Rusya birlikleri tarafından yenilmisti. Rusya Osmanlıya sığınan bu Macarların iadesini istemisti.) Bu sebeplerden dolayı savas Osmanlı Devleti ile Rusya arasında 1853'de basladı. Osmanlı donanması SiNOP'ta Ruslar tarafından yakıldı. 1854'te ingiltere ve Fransa Osmanlı Devleti'nin yanında yer aldı. Sivastopol kalesi kusatılarak alındı. Yenilen Rusya ile PARiS
ANTLASMASI imzalandı.(1856)
NOT: Kırım Savasında ingiltere, Fransa,Sardunya ve Piyomento Osmanlı Devletinin yanında savasa girdi. Avusturya ise Eflak-Boğdan'ı isgal ederek destek verdi.
NOT: Osmanlı Devleti ilk dıs borcu Kırım savası sırasında ingiltere'den aldı.(1854)
NOT: Osmanlı Devleti Paris anlasması sırasında Avrupalı devletlerin tam desteğini kazanmak için azınlıklara genis haklar tanıyan ISLAHAT FERMANINI ilan etti.
PARİS ANTLAŞMASI (1856):
Katılan devletler:Osmanlı,Rusya,ingiltere, Fransa, Piemento, Sardunya, Avusturya ve Prusya.
MADDELERi:
1)Osmanlı Devleti bir Avrupa Devleti sayılacak ve toprakları Avrupa Devletlerinin koruyuculuğu altında kalacak.
AÇIKLAMA :Bu madde Osmanlının egemenlik haklarına gölge düsürmesine rağmen, bir süre Rus tehlikesini ortadan kaldırmıstır.
2)Boğazlar konusunda 1841 boğazlar sözlesmesi geçerli olacak.
3)Rusya ve Osmanlı Devleti Karadenizde savas gemisi ve tersane bulundurmayacak.
AÇIKLAMA:Kırım Savasına katılan ingiltere'nin en büyük kazancı Rusya'nın Karadeniz'deki tersane ve gemilerinin kaldırılmasıdır. Böylece Akdeniz'i tehdit edebilecek Rusyanın etkinliğini kırmıs,çıkarlarının devamını sağlamıstır.
AÇIKLAMA:Kırım Savasından sonra Rusya sıcak denizlere inmek için baska bir yol arayarak Balkanlarda PANSLAViZM politikasına ağırlık vermistir.
AÇIKLAMA:Osmanlı Devleti Savası kazanmasına rağmen anlasmanın Karadenizle ilgili maddesi ve Islahat yapma zorunluluğu anlasmanın olumsuz yönleridir.
KIRIM SAVAŞININ ÖNEMİ:
1)Avrupalılar ilk defa Kırım savasında Osmanlı Devletine tam destek verdiler.
2)Osmanlı Devleti ilk defa dıs borç aldı.
3)Osmanlı Donanması 4. kez Sinopta yakıldı. (inebahtı,Çesme,Navarin ve Sinop)
4)Osmanlı Devleti Islahat Fermanını yayınladı.
ISLAHAT FERMANI (1856)
Dıs Gelisme: Kırım Savası Padisah: Abdülmecid Paris anlasması görüsmeleri sürerken Islahat Fermanı ilan edilmisti.(1856) Bu Fermanla ilgili bir madde Paris Anlasmasında da yer aldı.
AÇIKLAMA: Islahat Fermanı kaynağını ve ortaya çıkıs nedenini yabancı devletlerden almaktadır. Bu
Fermanın esasları Fransa'nın ısrarı ile Avusturya,ingiltere ve Fransa tarafından belirlenmistir. Osmanlı Devleti Paris antlasması sartlarını lehine çevirmek için bu fermanı ilan etmistir.
ISLAHAT FERMANININ SEBEPLERİ:
1)Din ve mezhep hürriyeti sağlanarak azınlıklara okul,kilise ve hastane açma hakkı verilecek.
2)Azınlık ve yabancılara küçük düsürücü sözler söylenmeyecek
3)Azınlıklar da bütün devlet memurluklarına girebilecek.
4)Askerlik isleri yeniden düzenlenecek,azınlıklardan askerlik için bedel kabul edilecek.
5)Vergi sistemi yeniden düzenlenecek. iltizam usulü kaldırılacak.
6)Mahkemelerde herkes inancına göre yemin edecek, karma mahkemeler kurulacak.
AÇIKLAMA: Islahat Fermanı müslümanlar ile hırıstiyanlar arasında esitlik sağlamayı amaçlayan bir belgedir.