ll. Abdülhamid Dönemi

ll.Abdülhamid Padişah olmadan önce V. Murat Abdülaziz'in tahttan indirilmesi sonucu padisah oldu.(1876) Ancak sağlığının yerinde olmadığı görüldü. Bu durum karsısında başta Mithat Paşa olmak üzere önde gelen devlet adamları V. Murat'ın yerine Mesrutiyeti ilan etme sözü veren II.Abdülhamit'i tahta çıkardılar.

II. ABDÜLHAMİD DÖNEMİ (1876-1909)


I. MEŞRUTİYETİN ÖNEMİ:(1876)

Padisah: II.Abdülhamit
ilanda Etkili Olan Grup: Jön Türkler(Genç Osmanlılar)
Savundukları Düsünce: Osmanlıcılık
Mesrutiyet nedir: Krallık yada padisahlıkla yönetilen ülkelerde kralın yanında bir meclisin (parlamento) bulunmasıdır. Mesrutiyeti ilan etmeye söz veren Sultan II. Abdülhamit verdiği sözü yerine getirerek
Mithat ve Sait Pasaların hazırladığı KANUN-i ESASi'yi (anayasa) kabul ederek Mesrutiyeti ilan etmistir.(23 Aralık 1876)

KANUN-İ ESASİYEYE GÖRE:
Osmanlı Meclisi AYAN ve MEBUSAN meclislerinden olusacaktı. Ayan Meclisini Padisah Mebusan Meclisini
ise halk seçecekti.(18 bin Yahudi bir, 107 bin hırıstiyan bir, 133 bin müslüman bir milletvekili seçecekti.) Seçilen milletvekilleri 20 Mart 1877'de toplanarak çalısmalarına baslamıstır. Bu arada Rusların bazı tavizler istemesi üzerine Meclis Rusya'ya karsı savas ilanına karar vermistir. Bu savasta Osmanlı Devletinin büyük kayıplar vermesi üzerine Abdülhamit Kanun-i Esasinin 113.maddesine dayanarak 14 Subat 1878'de meclisi kapatmıstır.Böylece "Birinci Mesrutiyet" sona ermistir.
NOT: I.Mesrutiyetle halk, ilk olarak dolaylı da olsa yönetime katılmıstır.
NOT: I.Mesrutiyetin ilanını hızlandıran en önemli dıs gelisme,1876 da istanbulda toplanan TERSANE
KONFERANS'ında Avrupalıların azınlıklarla ilgili isteklerine engel olunmak istenmesidir.

İSTANBUL (TERSANE) ONFERANSI (1876) :
Rusyanın Panslavist politikasıyla Osmanlı Devleti üzerinde baskı kurmaya baslaması ingiltere'nin çıkarlarına aykırıydı. Bu yüzden ingiltere Balkan Milletlerinin sorunlarına çözüm bulmak amacıyla istanbul'da Milletlerarası bir konferansın toplanmasını sağladı.Konferansa Osmanlı Devletinin yanısıra ingiltere, Rusya, Fransa,Avusturya ve italya katıldı. istanbul Konferansı çalısmalarına basladığı sırada Osmanlı Devleti I.Mesrutiyeti ilan ederek konferansı etkisiz hale getirmeye çalısdı.
NOT: Osmanlı Devleti bu hareketiyle, konferans kararları üzerinde olumlu bir etki yapmak amacındaydı.
Çünkü mesrutiyet rejimi içinde Osmanlı vatandası olan Yahudi ve Hırıstıyanlar da Meclisi Mebusana
temsilci göndererek yönetime katılabilecek ve haklarını arayabileceklerdi. Bu yüzden Osmanlının
Balkanlar'da ıslahat yapmasına artık gerek yoktu. Ancak Avrupa Devletleri bunu ciddiye almadılar ve konferansta asağıdaki kararları aldılar.

TERSANE KONFERANSI MADDELERİ:

1)Sırbıstan ve Karadağ'ın toprakları genisletilecek,
2)Bulgaristan ve Bosna-Hersek'e özerklik verilecek.
Osmanlı Devleti bu kararları kabul etmeyince konferans dağılmıs ve daha sonra Londra'da tekrar bir
araya gelen Avrupa Devletleri benzer kararlar alarak Osmanlı'nın bu kararlara uymasını istemislerdir.

OSMANLI - RUS SAVAŞLARI (1877-1878)  (93 HARBi)
SEBEPLERi:
1) İstanbul(Tersane) ve Londra Konferansı kararlarının Osmanlı tarafından kabul edilmemesi
2) Rusya'nın Panslavist politikası ve sıcak denizlere inme çabası Rusya bu sebeplerden birincisini gerekçe göstererek Osmanlı Devletine savas ilan etti.
SAVAS: Ruslar doğuda Erzurum'a kadar ilerlediler. Rus ordusu AZiZiYE Tabyalarında GAZi AHMET MUHTAR PASA tarafından durduruldu. Balkanlarda ise Ruslar Tuna'yı asıp PLEVNE önlerine geldiler. Plevne'de GAZi
OSMAN PASA önemli basarılar kazandı. Ancak daha sonra Plevne düstü. Ruslar Edirneyi alarak Çatalca
önlerine kadar geldiler.Osmanlı Devleti barıs istemek zorunda kaldı. iki taraf arasında AYESTEFANOS(Yesilköy) ANTLASMASI imzalandı.

AYESTEFANOS ANTLAŞMASI (3 MART 1878)
MADDELERi:
1) Sırbıstan,Karadağ ve Romanya tam bağımsız olacak ve sınırları genisletilecek.
2) Büyük bir Bulgaristan krallığı kurulacak.
3) Batum,Kars,Ardahan ve Doğu Beyazıt Ruslara verilecek.
4) Girit ve ERMENiLERiN oturduğu yerlede ıslahat yapılacak.
5) Bosna-Hersek'e özerklik verilecek.
6) Teselya Yunanistan'a verilecek.
7) Osmanlı Rusyaya 30 milyon altın savas tazminatı ödeyecek.
NOT: Bu anlasma Rusya'ya sıcak denizlere inme konusunda Balkan ve Doğu koridorunu açmıstır. Bu durum
Avrupa devletlerin tepkisine neden olmus, Rusya yeni bir savası göze alamadığından BERLiN'de bir kongre toplanmasını kabul etmistir.
NOT: AYESTEFANOS ANTLASMASI yürürlüğe girmemis,bunun yerine Berlin antlasması imzalanmıstır.
NOT: Osmanlı Devleti'nin imzalayıpta uygulamaya konulmayan iki antlasma AYESTEFANOS ve SEVR'dir.

BERLİN KONGRESİ VE BERLİN ANTLAŞMASI (1878):
Kongreye Katılan Devletler: Osmanlı,Rusya,ingiltere,Fransa, Avusturya, italya ve Almanya.
NOT: Bu sırada ingiltere, Osmanlı Devletine KIBRIS'ın kendisine bir ÜS olarak verilmesi durumunda kongrede Osmanlı Devletini savunacağını söyledi. Osmanlı ingiltere'nin bu isteğini kabul etmek zorunda kaldı.

BERLİN ANTLAŞMASININ MADDELERİ (1878):
1) Ayestefanos Antlasmasıyla kurulan BULGAR KRALLIĞI üçe ayrıldı:
a) Asıl Bulgaristan: Osmanlı Devletine vergi veren bir prenslik haline getirildi.
b) Makedonya: Islahat yapılmak sartıyla Osmanlıya bırakıldı.
c) Doğu Rumeli: Osmanlıya bağlı kalacak,ancak hırıstiyan bir vali tarafından yönetilecek.
2) Sırbıstan,Romanya,Karadağ bağımsız olacak.
3)Bosna-Hersek Osmanlı toprağı sayılacak, yönetimi geçici olarak Avusturya'ya bırakılacak.
4) Kars,Ardahan ve Batum Ruslara, Doğu Beyazıt Osmanlı'ya verilecek.
5) Teselya Yunanistan'a verilecek.
6) Ermenilerin oturduğu yerlerde ve Girit adasında ıslahatlar yapılacak.
7) Osmanlı Rusya'ya 60 milyon altın savas tazminatı verecek.
ÖNEMi:
1) Osmanlı'nın dağılma süreci hızlandı.
2) Bu antlasma ile ingiltere de Osmanlı topraklarının parçalanmasına katıldı.Bu yüzden Osmanlının dıs politikasında ingiltere'den bosalan yeri ALMANYA almaya basladı.
3) ERMENi MESELESi ilk defa uluslararası bir antlasmada yer almıs, Ermeni Meselesi Ermenilerin değil
Osmanlı'yı parçalamak isteyen devletlerin meselesi olarak ortaya çıkmıstır. Berlin Antlasması, ERMENi Meselesinin BASLANGICI olarak kabul edilmektedir.
4) Osmanlının 19. yy.da en çok toprak kaybettiği antlasmadır.
5) Anlasmadan en karlı çıkan, Bosna Hersek üzerinde haklar elde eden Avusturya ve Kıbrısı üs olarak
alan ingiltere'dir.

BERLİN ANTLAŞMASI SONRASI:

1- Kıbrıs'ın İngilizlere Üs olarak Verilmesi:
Berlin kongresi sırasında Osmanlının çıkarlarını savunması karsılığı ingiltere'ye Kıbrısta üs kurma sözü verilmisti. Berlin Antlasmasından sonra KIBRIS üs olarak ingilizlere verildi.(1878)
NOT: ingiltere böylelikle Süveys kanalını kontrol etme imkanına kavusmustur. Osmanlının I.Dünya savasına girmesiyle ingiltere, Kıbrısı toprakların kattığını açıkladı.

2- Düyun-u Umumiye İdaresinin Kurulması (1881):
Osmanlı Devleti dıs borç ve faizlerini ödeyemeyince alacaklı devletler bu idareyi kurmuslardır. Bu idare dıs borçları doğrudan toplamak suretiyle kurulan yabancı bir mali kontroldü. Bu da Osmanlı Devletinin ekonomik bağımsızlığına gölge düsürmüstür.

3- Tunus'un Fransızlar Tarafından İşgali (1881):
Fransa'nın Tunus'u isgalini Osmanlı Devleti sadece protesto edebilmistir.(Fransa hatırlanacağı gibi 1830 yılında da Cezayiri isgal etmisti.)

4- Mısır'ın İngilizler Tarafından İşgali (1882):
ingilizler Süveys Kanalının açılmasıyla önemi daha da artan MISIR'ı 1882'de isgal ettiler.

5- Doğu Rumeli'nin Bulgar Krallığı ile Birleşmesi (1885):
Doğu Rumeli Bulgarlarının Bulgar Prensliği ile birlesmek için ayaklanmaları sonucu yapılan görüsmelerde Osmanlı Devleti bu bölgenin Bulgar
Prensliğine bağlanmasını kabul etti (1885)

6- Girit Sorunu ve Osmanlı-Yunan Svaşı :
Yunanistan'ın Giritin iç islerine karısması ve burada çıkan ayaklanmayı desteklemesi sonucu OSMANLI-YUNAN savası çıktı. Yapılan DÖMEKE MEYDAN SAVASINI kazanan Osmanlı kuvvetlerine Atina yolu açıldı. Ancak Avrupa Devletlerinin müdahale etmesi üzerine iSTANBUL ANTLASMASI imzalandı.(1897) Buna göre Girit'e özerklik verilmis, ayrıca yönetimi Yunanlı bir Prense verilmistir.
NOT: Bu antlasma ile Giritin yönetimi elimizden çıkmıs, II.Mesrutiyet sırasında Girit Yunanistan tarafından isgal edilmis,Balkan Savası sonucu imzalanan Atina Antlasmasıyla da Girit'in Yunanistan'a ait olduğu kabul edilmistir.

7- Bosna Hersek'in Avusturya'ya Bağlanması (1908):
Berlin Antlasmasında Bosna Hersek'in yönetimi geçici olarak Avusturyaya bırakılmıstı. II. Mesrutiyetin ilanı sırasında Avusturya Bosna- Hersek'i
topraklarına kattığını açıkladı. Osmanlı bu durumu kabul etmek zorunda kaldı.

8- BULGARiSTANIN BAĞIMSIZLIĞINI KAZANMASI(1908):
II.Mesrutiyetin ilanı ile olusan karısıklıklardan yararlanan Bulgarlar bağımsızlıklarını ilan ettiler.Rusya'nın araya girmesiyle Osmanlı Devleti bu durumu kabul etmek zorunda kaldı.

II. MEŞRUTİYETİN İLANI (1908):
Padisah: II.Abdülhamit ilanında Etkili Olan Grup: ittihat ve Terakki
Savunulan Düşünce: Türkçülük 14 Subat 1878'de Sultan Abdülhamit'in meclisi kapatmasıyla sahsi idare dönemi baslamıs ve 1908 yılına kadar 30 yıl sürmüstür. Bu dönem içinde Sultan Abdülhamit'e karsı olanlar,
mesrutiyeti yeniden ilan etmek amacıyla bir takım cemiyetler kurmuslardır. Bu cemiyetler içinde en önemlisi
iTTiHAT VE TERAKKi CEMiYETi'dir. Selanik'te ittihat ve Terakki yanlısı subayların ayaklanması sonucu II.Abdülhamit mesrutiyeti tekrar ilan etmistir.(1908) II. Mesrutiyetin ilanı sorunları çözmeye yetmedi. içte ve dısta yeni sorunlar çıktı. Bu dönemde kurulan siyasi partilerin mevcudiyeti partizan çekismeleri yarattı.

10- 31 MART OLAYI (13 NiSAN 1909): istanbulda AVCI TABURLARININ baslattığı mesrutiyet karsıtı
ayaklanmadır.

31 MART OLAYININ SONUÇLARI:
1) Mahmut Sevket Pasa komutasındaki HAREKET ORDUSU istanbul'a gelerek ayaklanmayı bastırmıstır.
(M.Kemal bu orduda Kolağasıdır.)
2)II.Abdülhamit tahttan indirilmistir.Yerine V.Mehmet Resat padisahlığa getirilmistir.
3)Kanun-i Esasinin bazı maddeleri değistirilmistir.
NOT: II.Abdülhamit'in tahttan indirilmesiyle Osmanlı Devleti Yönetiminde iTTiHAT VE TERAKKi DÖNEMi
baslamıs,bu dönem 1918'de imzalanan Mondros ateskes Antlasmasına kadar sürmüstür.Bu geçen 9
yıl içinde Osmanlı Devleti Trablusgarp, Balkan ve I.Dünya Savaslarını yasamıs ve çok ağır yenilgiler almıstır.