* OSMANLICILIK:
Tanzimat döneminin sonlarına doğru bazı Osmanlı Aydınları GENÇ OSMANLILAR adıyla bir cemiyet kurdular. Bunların amacı Fransız ihtilali sonucu yayılan "Milliyetçilik" akımının Osmanlı Devleti üzerinde etkisini kırmaktı. Bunun için dil,din ve ırk farkı gözetmeksizin herkesin esit haklara sahip olmasını savunuyorlardı. Bu milletlere yönetimde temsil hakkı verilirse Osmanlı Devletinden ayrılmayacaklarını düsünüyorlardı.

* İSLAMCILIK (Panislamizm):
Genç Osmanlıların (jön Türkler) Osmanlıcılık fikrine karsı II. Abdülhamit bu düsünceyi savunmustur. Padisahın bunda iki amacı vardı:
a)Dar anlamda: imparatorluğu korumak ve devam ettirmek.
b)Genis anlamda: Hilafet çatısı altında dünya islam birliğini sağlamaktı. Bu düsünceyi savunanlara göre din ile millet birdir. Hangi milletten olursa olsun müslümanların halifenin etrafında birleşmesi gerekir.
NOT: İslamcılık düsüncesi de Osmanlıcılık gibi Milliyetçilik akımı karsısında etkili olamamıstır. Bunun en açık kanıtı da I.Dünya savasında Halifenin Cihad çağrısına müslüman Arapların uymamasıdır.

* TÜRKÇÜLÜK:
İslamcılık ve Osmanlıcılık düsüncelerinin geçerli olduğu dönemlerde pek yaygınlasamadı. Özellikle II.Mesrutiyet döneminde güç kazandı. Türkçülük düsüncesinin öncülerine göre devlet ancak
dili, soyu ve ülküsü bir olan topluma dayanılarak sürdürülebilirdi. Türkçülük akımı ZiYA GÖKALP'in katkılarıyla ilmi bir içerik kazanmısdır.

* BATICILIK:
ilk olarak askeri alanda baslayan batılılasma hareketi, daha sonra devlet ve toplum hayatında da etkisini gösterdi.