Duraklama Dönemi Islahat Hareketleri
DURAKLAMA DEVRİ ISLAHAT HAREKETLERİ (17.yüzyıl):
Osmanlı Devlet Adamlarının Islahat Yapmak İstemelerinin Nedenleri:
Osmanlı Devletinin savaslarda eskisi gibi etkili olamaması, devlet otoritesinin zayıflaması sonucu, sık
sık isyanların bas göstermesi, ekonomik durumun bozulması gibi nedenlerle Osmanlı devlet adamları
ıslahat yapma gereği duydular.
ISLAHAT YAPAN PADİŞAHLAR:
* II. Osman (Genç Osman) (1618-1622): Ulema sınıfının yetkisini azaltarak, padisahın zamana göre yasaları koyabilme gücünü artırmak istedi.Bunların siyasetle uğrasmalarını ve devleti zayıflatmalarını önlemek istedi. Kapıkulu Ocağını kaldırarak yerine Anadolu ve Suriye'deki Türklerden olusan "milli bir ordu"
kurmak ve yönetimi devsirmelerin etkisinden kurtarmak için baskenti tamamen Türk olan Anadoluda bir
sehre tasımayı düsündü. Ancak niyetlerini farkeden yeniçeriler tarafından tahttan indirilerek öldürüldü.
* IV.Murat (1623-1640) : 12 yasındayken tahta geçti. İktidarının ilk yıllarında yönetim saray kadınlarının ve Valide Kösem Sultan'ın elindeydi. 22 yasına geldiğinde otoritesini sağlayabildi. Su ıslahatları yaptı:
- Yeniçerileri itaat altına aldı.
- İsyanlar ve isyancılarla siddetle mücadele etti.
- İçki, tütün, meyhane ve gece sokağa çıkma yasağı uygulayarak asayisi sağladı.
- Harcamaları kısıtlayarak, maliyeyi düzeltmeye çalıstı.
- Devlet adamlarından neler yapılması gerektiğini bildiren raporlar vermelerini istedi.
NOT: Bu konuda KOÇİ BEY sunduğu raporunda devletin gerileme nedenlerini ve bunların çözüm yollarını
göstermistir
ISLAHAT YAPAN SADRAZAMLAR:
* Kuyucu Murat Pasa: I. Ahmet dönemi Sadrazamıdır. İsyanları siddet ve baskı kullanarak bastırmıstır.
* Tarhuncu Ahmet Pasa: IV.Mehmet Dönemi sadrazamıdır. Maliyeyi düzeltmeye çalıstı.(Öldürüldü)
* Köprülüler Devri : IV.Mehmet Devrinde Köprülüler soyundan Köprülü Mehmet Pasa, Fazıl Ahmet Pasa, Fazıl Mustafa Pasa ve Merzifonlu Kara Mustafa Pasa sadrazam olmuslardır. Köprülü soyundan sadrazam olan ilk kisi Köprülü Mehmet Pasa'dır. Köprülü Mehmet Pasa kendisinden önceki sadrazamların sonlarını çok iyi bildiği için padisaha bazı sartlar ileri sürerek asağıdaki koşullarla sadrazam olmayı kabul etmistir:
a) Saray devlet islerine karısmayacak
b) Devlet memurluklarına istediği kisileri atayabilecek.
c) Kendisi hakkında bir sikayet olursa, savunması alınmadan görevden alınmayacak.
NOT: Köprülü Mehmet Pasa'nın amacı istediklerini yapabileceği bir ortam hazırlamaktır.
Köprülü Mehmet Pasa ŞARTLI sadrazam olan İLK kisidir.
NOT: Köprülüler ordu ve maliyeyi düzeltmeye çalısmıslardır.
DURAKLAMA DEVRİ (17.YÜZYIL) ISLAHATLARININ GENEL KARAKTERİ VE SONUÇLARI
1)Bu yüzyılda isyanlar siddet ve baskı ile önlenmeye çalısıldı.
2)Devlet yapısında KÖKLÜ değisimler yapılamadı. Yapılmak istenenler de çıkar çevreleri tarafından
engellendi.
3)Geçici olarak iyi sonuçlar verse bile KALICI sonuçlar doğurmadı.
4)Ayrıca Avrupa Devletleri Osmanlı Devleti'nin toparlanmasına izin vermediler.
Osmanlı Devlet Adamlarının Islahat Yapmak İstemelerinin Nedenleri:
Osmanlı Devletinin savaslarda eskisi gibi etkili olamaması, devlet otoritesinin zayıflaması sonucu, sık
sık isyanların bas göstermesi, ekonomik durumun bozulması gibi nedenlerle Osmanlı devlet adamları
ıslahat yapma gereği duydular.
ISLAHAT YAPAN PADİŞAHLAR:
* II. Osman (Genç Osman) (1618-1622): Ulema sınıfının yetkisini azaltarak, padisahın zamana göre yasaları koyabilme gücünü artırmak istedi.Bunların siyasetle uğrasmalarını ve devleti zayıflatmalarını önlemek istedi. Kapıkulu Ocağını kaldırarak yerine Anadolu ve Suriye'deki Türklerden olusan "milli bir ordu"
kurmak ve yönetimi devsirmelerin etkisinden kurtarmak için baskenti tamamen Türk olan Anadoluda bir
sehre tasımayı düsündü. Ancak niyetlerini farkeden yeniçeriler tarafından tahttan indirilerek öldürüldü.
* IV.Murat (1623-1640) : 12 yasındayken tahta geçti. İktidarının ilk yıllarında yönetim saray kadınlarının ve Valide Kösem Sultan'ın elindeydi. 22 yasına geldiğinde otoritesini sağlayabildi. Su ıslahatları yaptı:
- Yeniçerileri itaat altına aldı.
- İsyanlar ve isyancılarla siddetle mücadele etti.
- İçki, tütün, meyhane ve gece sokağa çıkma yasağı uygulayarak asayisi sağladı.
- Harcamaları kısıtlayarak, maliyeyi düzeltmeye çalıstı.
- Devlet adamlarından neler yapılması gerektiğini bildiren raporlar vermelerini istedi.
NOT: Bu konuda KOÇİ BEY sunduğu raporunda devletin gerileme nedenlerini ve bunların çözüm yollarını
göstermistir
ISLAHAT YAPAN SADRAZAMLAR:
* Kuyucu Murat Pasa: I. Ahmet dönemi Sadrazamıdır. İsyanları siddet ve baskı kullanarak bastırmıstır.
* Tarhuncu Ahmet Pasa: IV.Mehmet Dönemi sadrazamıdır. Maliyeyi düzeltmeye çalıstı.(Öldürüldü)
* Köprülüler Devri : IV.Mehmet Devrinde Köprülüler soyundan Köprülü Mehmet Pasa, Fazıl Ahmet Pasa, Fazıl Mustafa Pasa ve Merzifonlu Kara Mustafa Pasa sadrazam olmuslardır. Köprülü soyundan sadrazam olan ilk kisi Köprülü Mehmet Pasa'dır. Köprülü Mehmet Pasa kendisinden önceki sadrazamların sonlarını çok iyi bildiği için padisaha bazı sartlar ileri sürerek asağıdaki koşullarla sadrazam olmayı kabul etmistir:
a) Saray devlet islerine karısmayacak
b) Devlet memurluklarına istediği kisileri atayabilecek.
c) Kendisi hakkında bir sikayet olursa, savunması alınmadan görevden alınmayacak.
NOT: Köprülü Mehmet Pasa'nın amacı istediklerini yapabileceği bir ortam hazırlamaktır.
Köprülü Mehmet Pasa ŞARTLI sadrazam olan İLK kisidir.
NOT: Köprülüler ordu ve maliyeyi düzeltmeye çalısmıslardır.
DURAKLAMA DEVRİ (17.YÜZYIL) ISLAHATLARININ GENEL KARAKTERİ VE SONUÇLARI
1)Bu yüzyılda isyanlar siddet ve baskı ile önlenmeye çalısıldı.
2)Devlet yapısında KÖKLÜ değisimler yapılamadı. Yapılmak istenenler de çıkar çevreleri tarafından
engellendi.
3)Geçici olarak iyi sonuçlar verse bile KALICI sonuçlar doğurmadı.
4)Ayrıca Avrupa Devletleri Osmanlı Devleti'nin toparlanmasına izin vermediler.